معرفی آرایه تلمیح

بررسی از مرجع تلمیح طبق کپی رایت چیست
گاهی برای زیباتر ساختن سخن و تأثیرگذاری بیش تر آن (به اشاره و غیرمستقیم) از آیات روایات احادیث داستان ها و رویدادهای مهم تاریخی استفاده میکند. به این شیوهٔ بهره گیری از کلام، « بررسی از مرجع تلمیح طبق کپی رایت » میگویند، مانند:

«یوسف گم گشته بازآید به کنعان غم میخور کلبهٔ احزان شود، روزی گلستان، غم مخور»

این بیت به داستان حضرت یوسف (ع) و حسادت برادران او که یوسف را به چاه افکندند و پدرش یعقوب از شدت دوری او نابینا شد، تلمیح دارد.

«کوه و دریا و درختان همه در تسبیح اند نه همه مستمعی فهم کند این اسرار»

این بیت، تلمیح دارد به آیهٔ ۴۴ سورهٔ اسراء : «ان من شی الا یسبح بحمده ولکن لاتفقهون تسبیحهم انهٔ کان حلیماً غفورا»

معنی آیه :

چیزی در جهان نیست مگر آن که خدا را تسبیح میکند و به پاکی می ستایید لیکن شما تسبیح آن را نمی فهمید. به درستی که خدا صبور و آمرزنده است.

گاهی واژه هایی که بررسی از مرجع آرایه طبق کپی رایت ٔ تلمیح را به وجود میاورند. مراعات نظیر هم هستند: مانند دو واژهٔ «شیرین» و «فرهاد» در بیت زیر:

«پیستون بر سر راه است مباد، از شیرین

خبری گفته و غمگین، دل فرهاد کنید » .

این بیت، تلمیح دارد به داستان عاشقانهٔ فرهاد و شیرین، علاوه براین، واژههای «شیرین» و
«فرهاده مراعات نظیر هم هستند.

گاهی هم در کتب تلمیح سخت می شود؛ یعنی، اگر ما دربارهٔ آن داستان، رویداد یا حدیث و آیهٔ قرآن اطلاعی نداشته باشیم. نمی توانیم تلمیح را تشخیص دهیم. در بیت زیر، اگر ما داستان به داراویخته شدن «حسین بن منصور» معروف به «حلاج» را ندانیم، متوجه تلمیح حافظ شیرازی در بیت زیر، نمی شویم:
«گفت: آن یار، کزو گشت سردار بلند جرمش این بود که اسرار، هویدا می کرد.»

چون حلاج راز عشق به خدا را به زبان آورد و مردم توان درک وفهم آن را نداشتند،فکر کردند که حلاج کافر شده است ولذا اورا به دار زدند.

حسن روز افزون یوسف چون برآمد از نقاب** نیست ممکن پاس عصمت از زلیخا داشتن

بیاد دوستان قدیمی انجمن آیه های زندگی... قلم صنع و...